Posts

मैथिल नारीले जोगाएको मिथिला आर्ट : पवन बराईली

Image
  मैथिल नारीले जोगाएको मिथिला आर्ट मिथिला कलाको प्रमुख वाहक महिला नै हुन्, परम्परागत रूपमा मधेशी महिलाले घरको भित्तामा चित्र बनाएर कला, भावना र जीवनशैली अभिव्यक्त गर्थे Read Time : > 5 मिनेट पवन बराइली,   काठमाडाैं नयाँ पत्रिका २o८२ असार २८ शनिबार ११:o१:oo एससी सुमन  मिथिला कला संरक्षण र प्रवर्द्धनमा झन्डै तीन दशकदेखि सक्रिय छन् । यस क्रममा उनले फ्रान्स, नेदरल्यान्ड, अस्ट्रेलिया, जापान, चीनलगायत देशमा मिथिला चित्रकला प्रदर्शनी गरिसकेका छन् । उनको कलामा मधेशको जनजीवन प्रतिबिम्बित हुन्छन् । नेपाल ललितकला प्रज्ञा–प्रतिष्ठान लोककला विभागका अध्यक्षसमेत भइसकेका उनी मिथिला, थारू, सन्थाल, धिमाललगायत जातजातिको लोककला र संस्कृतिबारे अनुसन्धानरत छन् । चित्रकार सुमनसँग मिथिला कलाको सांस्कृतिक, सामाजिक, धार्मिक पक्षबारे  पवन बराइली ले गरेको कुराकानी : मिथिला चित्रकलाले मधेशको संस्कृति, परम्परा र जनजीवनलाई चित्रण गर्छ । यसमा रङ र रेखाबाट गाउँघर, धार्मिक परम्परा, विवाह संस्कारजस्ता मधेशको पराम्परालाई जोडिन्छ । त्यसैले, मिथिला कला प्रकृति, धर्म, दर्शन र सामाजिक चेत...

चीनमा मिथिला कलाको प्रदर्शनी र कलाकार एससी सुमन

Image
 चीनमा मिथिला कलाको प्रदर्शनी र कलाकार एससी सुमन मिथिला पेन्टिङ, नेपालको तराई क्षेत्रमा अवस्थित मिथिला क्षेत्र र भारतको बिहार राज्यमा प्राचीनकालदेखि प्रचलित एक विशिष्ट लोककला हो। यो चित्रकला विशिष्ट शैली, धार्मिक विषयवस्तु र परम्परागत प्रतीक चिन्हहरूको प्रयोगका कारण आज अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा चर्चित हुँदै गएको छ। यो आलेखमा मिथिला पेन्टिङको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि, यसको अन्तर्राष्ट्रिय पहिचान बनाउने क्रममा देखिएको विकास, र वर्तमान स्थितिको समिक्षा प्रस्तुत गरिनेछ। विगत: परम्परागत जरा र शुरुवाती यात्रा मिथिला चित्रकला हजारौं वर्ष पुरानो मानिन्छ। रामायणमा जनकपुरकी राजकुमारी सीताको विवाहका बेला चित्र बनाइएको उल्लेख पाइन्छ। परम्परागत रूपमा यो चित्रकला महिलाहरूले घरका भित्ताहरू र घरको आँगानमा धार्मिक अनुष्ठानका अवसरमा बनाउने परम्परा यथावत छ। मिथिलाञ्चलमा विवाह, व्रत, र चाडपर्वका बेला घरका भित्तामा रंग्याइएको चित्रकला सामाजिक संस्कारसँग गहिरो रूपमा गाँसिएको हुन्छ। विशेषतः 1934 को बिहारमा आएको भूकम्पपछि भारतीय अधिकारी विलियम जी. आर्चरले क्षतिग्रस्त घरहरूका भित्तामा बनाइएका चित्रहरूलाई फोटोग्राफ ग...

मैं देवताओं की पेंटिंग बनाते-बनाते थक गया था

Image
नेपाल में, महिला कलाकारों की एक नई पीढ़ी संवेदनशील राजनीतिक मुद्दों और महिलाओं और जातीय अल्पसंख्यकों के उत्पीड़न पर अपना गुस्सा व्यक्त करने के लिए पारंपरिक चित्रकला का उपयोग कर रही है। दक्षिणपूर्वी नेपाल के जनकपुर शहर का एक पौराणिक अतीत है। इसे पौराणिक देव-राजा राम की पत्नी सीता का जन्मस्थान माना जाता है। तब मिथिला कहा जाता था, जनकपुर विदेह साम्राज्य की राजधानी थी, जो अब दक्षिणी नेपाल से लेकर उत्तरी भारत तक फैला हुआ था। हिंदू महाकाव्य रामायण के वर्णन के अनुसार, यह सीता और राम के बीच पवित्र विवाह का दृश्य भी था। आज तक, महिलाएं तथाकथित मिथिला शैली में रंगीन भित्तिचित्रों में देवताओं के इस विवाह के दृश्यों को चित्रित करती हैं। इस शैली की विशेषता सामने से दिखाई देने वाली बादामी आंखों वाले लोगों के प्रोफ़ाइल दृश्य हैं, साथ ही पक्षियों और अन्य जानवरों के साथ-साथ ज्यामितीय पैटर्न भी हैं। यह पेंटिंग, जो परंपरा में गहराई से निहित है, अपने विषयों को रामायण के मिथकों से लेती है या रोजमर्रा के दृश्यों, त्योहारों और सामाजिक घटनाओं को दर्शाती है। लेकिन विषयों की सीमा धीरे-धीरे बदलने लगी है। महिलाओं ...

Artist SC Suman’s Art Exhibit “New York Series” is a Landmark Moment for Mithila Art in the USA

Image
 Artist SC Suman’s Art Exhibit “New York Series” is a Landmark Moment for Mithila Art in the USA In an increasingly globalized art world, where traditional boundaries dissolve in the face of creativity and innovation, SC Suman’s exhibition “New York Series” in the United States is more than just an art show — it is a cultural milestone. As a renowned Mithila artist from Nepal, Bihar, India, SC Suman carries the legacy of centuries-old folk Mithila traditions into contemporary art spaces, and his debut series in the United States marks a significant moment for Mithila art on the international stage. A Contemporary Voice from an Ancient Tradition Mithila art, also known as Madhubani painting, is one of Nepal and India’s oldest and most revered folk art traditions. Characterized by its intricate line work, vibrant colors, and deeply symbolic themes, it has long been associated with rural women artists from the Mithila region. What makes Suman’s work revolutionary is his ability to bot...